Mediator en Tom Poes
De basis van mediation is dat partijen zelf hun kwestie oplossen en keuzes maken en niet een derde persoon. Het conflict is van de partijen en niet die van de mediator. Door als partij zelf te werken aan een oplossing hecht deze ook beter. De mediator helpt hen daarbij wel en speelt soms, als procesbegeleider, de rol van Tom Poes (‘verzin een list’ uit Olie B. Bommel) of Baldrick (‘I have a cunning plan’ uit Blackadder). De mediator maakt tevens gebruik van communicatietechnieken, inzicht, ervaring maar ook mogelijkheden welke langskomen.
Voorbeeld: Twee directiesecretaresses hadden al 13 jaar ruzie en praten niet meer met elkaar. Tijdens de kennismaking hadden ze aangegeven het liefst na werktijd in hun eigen organisatie de mediation te houden. Daar had ik mee ingestemd, maar met het verzoek dan een broodje voor me te regelen. Op de betreffende dag kwam ik de gespreksruimte binnen, was er al één secretaresse en stond er een bord met 2 broodjes, melk en fruit. Netjes een eenpersoonsportie. Even later kwam de tweede secretaresse binnen, met eenzelfde dienblad. Ik vroeg of dat voor mij was, beiden knikten. Ik keek van secretaresse A naar bord A, naar bord B naar secretaresse B, vice versa en herhaalde dat enige tijd zonder wat te zeggen. De boodschap leek te zijn overgekomen; er was bij beiden een noodzaak geland het conflict op te lossen.
Wel of niet een advocaat bij de mediation?
Partijen in een conflict hebben mogelijk al contact met een advocaat. Is het nuttig om die advocaat bij de mediation te hebben? Dat is wisselend. De ene advocaat blijft in zijn rol van vechten en gelijk halen voor één partij. Dan werkt dat vertragend op de mediation. De andere advocaat, en dat komt gelukkig steeds vaker voor, ziet juist het belang van het vinden van een oplossing en kan zijn invloed aanwenden om zijn cliënt naar een compromis te begeleiden. Zo’n advocaat heb ik er graag bij. Als de ene partij een advocaat meeneemt, zal de andere partij dat ook willen. Het kan daarmee de kosten voor de partijen verhogen. Het is altijd wel wenselijk dat de eigen advocaat tijdens het mediationproces door de betreffende partij op de hoogte wordt gehouden. Zo komt het waarschijnlijke compromis niet uit de lucht vallen.